Ιστορία των καζίνο στη Σοβιετική Ένωση: πώς ήταν τα πράγματα με τους λαχείους πριν από 40 ή περισσότερα χρόνια

Το παιχνίδι ζει ακόμα και όταν τα παράθυρα είναι άδεια. Το σοβιετικό μοντέλο τυχερών παιχνιδιών επεδίωκε να απομακρύνει τον κίνδυνο από τους δρόμους και να του επιστρέψει μια “σωστή” μορφή – μια μαζική λαχειοφόρο, ελεγχόμενες ψυχαγωγίες, πολιτιστικές βραδιές. Οι δημόσιοι χώροι εξαφανίστηκαν, αλλά η συνήθεια του κινδύνου παρέμεινε: στις κουζίνες υπήρχε τραπουλόχαρτο, στις εφημερίδες κυκλοφορούσαν τυράννοι, στις περιοχές των θερέτρων υπήρχαν αυστηροί κανονισμοί για την αναψυχή. Τα μέρη, ο χρόνος, το ύφος της εποχής – όλα άλλαξαν, αλλά το ενδιαφέρον για την τύχη δεν εξαφανίστηκε.

Το κόκκινο πλαίσιο της ιστορίας των καζίνο: απαγορεύσεις, πόλη και δεκαετία του 1920 στη Σοβιετική Ένωση

Η πόλη μετά την επανάσταση αναδιέταζε τις συνήθειες της τόσο γρήγορα όσο και τους δρόμους. Τη δεκαετία του 1920, ιδιωτικά τραπέζια αναδύονταν κατά τη διάρκεια της νέπ και εξαφανίζονταν εξίσου γρήγορα – η νομοθεσία περιόριζε κάθε δημόσιο κίνδυνο. Οι συντάκτες των εφημερίδων έγραφαν για την εργατική αναψυχή, τα πολιτιστικά κέντρα έκλειναν το θέμα των “εύκολων χρημάτων”, ενώ οι αναφορές της αστυνομίας υπενθύμιζαν συνεχώς τις επιδρομές που πραγματοποιούνταν. Η απαγόρευση των τυχερών παιχνιδιών στη Σοβιετική Ένωση έγινε οικιακός κανόνας: μην κάνεις θόρυβο, μην ανακοινώνεις, μην συγκεντρώνεσαι σε βιτρινωτούς χώρους. Μπορεί κανείς να πει ότι η ιστορία των καζίνο στη Σοβιετική Ένωση ξεκινά με τη σιωπή – το νέον εξαφανίστηκε, έμειναν μόνο τα τραπέζια της κουζίνας και οι βραδιές με τους φίλους.

Λαχειοφόρο αντί για αίθουσα: περίπτερο, αιθέρας, “Σπορτλότο”

Το περίπτερο “Σοώζπετατι”, το πινακίδα “Τυράζ στις Πέμπτες”, οι σειρές πολύχρωμων εισιτηρίων στα καρφιά – μια οικεία εικόνα στο μετρό και στις κατοικημένες περιοχές. Ο αναγγελτής στο ραδιόφωνο κάνει μια παύση, τα πλαστικά μπαλάκια κυλούν στο λοτοτρόν, δίπλα στο ραδιόφωνο – ένα ήσυχο “οικογενειακό στούντιο” για τον έλεγχο συνδυασμών: στυλό, εφημερίδα, κομμένοι πίνακες. Η Μόσχα αυξάνει τις πωλήσεις μέσω του πυκνού δικτύου σημείων πώλησης. Το Σότσι – εποχιακές έκρηξεις σε σανατόρια και σε θερινές ταχυδρομικές υπηρεσίες. Το σενάριο των βραβείων είναι κατανοητό: οι διοργανωτές πληρώνουν μικρά κέρδη αμέσως στο σημείο, σημαντικά – σύμφωνα με τον κανονισμό μέσω αίτησης και με την προσκόμιση διαβατηρίου.

Η φόρμουλα “χρήματα – στον αθλητισμό” λειτουργεί ως ηθικό επιχείρημα και εξήγηση των ουρών. Το εισιτήριο κοστίζει λογικά, ο κίνδυνος περιορίζεται από το κόστος της αγοράς. Ως αποτέλεσμα, η λαχειοφόρο αναλαμβάνει μέρος της “οξύτητας”, αλλά κρατά τη διαδικασία υπό έλεγχο: πρόγραμμα τυράζ, δημόσιος έλεγχος των αποτελεσμάτων, κατανοητοί κανόνες για την ανάκτηση του βραβείου. Εδώ η ιστορία των καζίνο αλλάζει διακοσμήσεις – αντί για αίθουσα στη Σοβιετική Ένωση λειτουργεί ένα διανεμημένο δίκτυο “μικρών ταμείων”, διασκορπισμένων σε όλη την πόλη.

Δεν χρειάζεται πια νέον: ο ρόλος της πινακίδας αναλαμβάνουν οι αφίσες των τυράζ και οι σύντομες ανακοινώσεις στην περιφερειακή εφημερίδα, ενώ αντί για κρουπιέρη υπάρχει ο υπάλληλος του περίπτερου με το σφραγισμένο κουτί και το καταγεγραμμένο περιοδικό. Η λαχειοφόρο συνήθεια διαμορφώνει ένα νέο ριτουαλιστικό: αγόρασε, σημάδεψε, περίμενε τον αιθέρα – και συνεχίζεις τη ζωή σου σύμφωνα με το πρόγραμμα.

Υπόγειο και τέχνη: κατράνια, απάτη, τοπικοί κανόνες

Επιδέξιοι ομιλητές μεταφέρουν διευθύνσεις σιγανά: ένα τηλεφώνημα από γνωστό, μια σύντομη παύση στην πόρτα, μια ματιά “δικός-ξένος”. Δωμάτιο χωρίς πινακίδες: πάνω από το τραπέζι κρέμεται μια λάμπα, πυκνή κουρτίνα, στο παράθυρο θερμός και ανταλλακτικό τράπουλα. Ο παρουσιαστής αναλαμβάνει το ρόλο του κρουπιέ χωρίς θεατρική τέχνη – ανακοινώνει το ελάχιστο, καταγράφει την είσοδο, παρακολουθεί τον ρυθμό του παιχνιδιού. Τα μικρά κατράνια ζουν με την πειθαρχία: κατάλογος χρεών με αρχικά, υποκειμενική “τράπεζα” σε ξεχωριστό κουτί, συμφωνημένη διαδικασία παράδοσης και κοπής τράπουλας. Ο απατεώνας κυνηγά τις συνήθειες του αντιπάλου – πιάνει το ρυθμό του χεριού, παρατηρεί τη ματιά, υπολογίζει τα πρότυπα των στοιχημάτων. Εδώ ο διαγωνισμός λύνεται γρήγορα, για να μην διασπάσει τη σιωπή.

Σε εξέλιξη είναι τα χαρτοπαιχνίδια “για τους δικούς τους”: πρεφέρανς, πόκερ, μερικές φορές “πόντο” για ζέσταμα – οι στοιχηματικές δεν είναι μεγάλες, αλλά αισθητές για το μέσο μισθό. Δεν καθίστανται ξένοι, δεν αγαπούν τα δυνατά λόγια. Ο αέρας είναι πυκνός: ακούγονται τα χαρτιά, λίγες φράσεις, είναι εμφανείς οι σύντομες κινήσεις. Τα παράθυρα καλύπτονται με εφημερίδα, στον τοίχο κρέμονται ρολόγια χωρίς χτύπημα, το τ